Saturday 1 April 2006

Zwarte kiezer zijn niet 'anders'

Gepubliceerd in De Socialist

Rond de tachtig procent van de allochtonen in een aantal grote steden stemde PvdA. Onderzoekers en media vielen over elkaar heen en bestempelden de PvdA tot Partij van de Allochtonen. Maar daarmee laten ze alleen hun eigen vooroordelen zien.

Is er niet ook een ‘zwarte middelvinger’ richting de analisten, die niet verder dan hun blanke neus kunnen kijken, nodig? Een schok! Een aardbeving! We hadden dit niet verwacht, oei oei oei... Volgens publicisten als Paul Scheffer en Martin Sommers is de grote stem voor de PvdA een bevestiging van de allochtone zucht naar segregatie. Allochtone organisaties bedrijven in hun ogen etnische politiek. In plaats van een gevoel van vooruitgang te krijgen bij de verkiezingsuitslag, moeten we toch vooral niet de inmiddels saaie doemscenario’s over de multiculturele samenleving vergeten. Feit is dat geen van de onderzoekers voor de verkiezingen genoeg vinger aan de pols had bij eerste, tweede en derde generatie migranten om de trend te herkennen. Jeetje, wat jammer zeg! Alle energie en geld, die arme onderzoeksassistenten die hun scriptie er al over begonnen te schrijven, en de waardevolle tijd van de professoren... dat alles was dus eigenlijk voor niets? Niet eens een ereplaatsje bij Nova of Barend & van Dorp om met een superieur air en een brede glimlach te bevestigingen dat de wetenschap dit allemaal al verwacht had? Om dat tekort te compenseren blijft er niets anders over dan de wereld op zijn kop zetten. Een moment waarop allochtonen massaal participeren in de Nederlandse politiek, en dat ook nog eens doen op precies dezelfde manier als grote aantallen witte Nederlanders, wordt gemaakt tot het bewijs van ‘zwarte politiek’. En zo kunnen intellectuelen als Paul Scheffer hun bedreigde ereplaats in de Nederlands politiek-wetenschappelijke elite heroveren.

Anders dan anderen?

Zolang politicologen, sociologen en andere ‘allochtonenexperts’ de migrant vooral als migrant benaderen, dus vanuit de psychologie dat ze anders zijn dan blanke Nederlanders in hun doen en laten, emoties, besluiten, en zelfs stemgedrag, zullen ze ‘verbaasd’, ‘geschokt’ en ‘in de war’ blijven. Volgens de socioloog Tillie ‘heeft het maatschappelijk middenveld kennelijk een cruciale rol gespeeld’. Allochtonen hebben niet uit zichzelf op de PvdA gestemd, maar zijn daartoe verleid door etnische organisaties en buurtverenigingen. Het zijn niet de traditionele allochtone organisaties, die nauwelijks achterban of legitimiteit hebben, die allochtonen hebben ‘wakker geschud’ en verwezen naar de PvdA, GroenLinks of de SP. Alsof de reactionaire Haagse politiek, het extreem rechtse beleid van Verdonk en de stilzwijgende medeplichtigheid van andere partijen niet genoeg waren om allochtonen weg te jagen bij de rechtse partijen. Alsof er onder allochtonen niet dezelfde woede bestaat als onder autochtonen over Nederlands enthousiaste afbraakbeleid en de capitulatie voor de politiek van Bush in het Midden-Oosten. En aan de andere kant: alsof onder allochtonen niet het bewustzijn en de erkenning kunnen ontstaan dat linkse politiek uiteindelijk beter is voor de positie van mensen in de onderklasse. Het zijn precies deze factoren die de hoge opkomst hebben veroorzaakt en ervoor hebben gezorgd dat er een vuist is gemaakt onder zwart en wit. Ja, want ook ‘wit’ heeft massaal op links gestemd, maar daar kan geen etnische analyse over gemaakt worden. Zoals Eerste Kamerlid Anja Meulenbelt (SP) in een reactie op de berichtgeving in de Volkskrant terecht stelde wordt een stem van allochtonen gezien als een etnische daad, maar is de stem van witte Nederlanders per definitie neutraal, kleurloos en belangeloos. Het idee achter de analyses in de gevestigde media is dat allochtone kiezers geen zelfstandig denkende burgers zijn die vanuit politieke analyses en sociaal-economische belangen keuzes maken. Gekleurde mensen zouden met een gesubsidieerde stok van hun organisaties het stemhokje in geslagen zijn en vanuit een tribale reflex op de ‘eigen soort’ gestemd hebben. Als we afstappen van dit soort racistische stereotypen zien we iets heel anders. Nederland heeft nog maar het begin van de nieuwe politisering gezien, die onder allochtonen uit de lagere klassen een extra dynamiek heeft. Niet omdat ze allochtoon zijn en dus anders, maar omdat ze door hun structurele achterstelling in de maatschappij dezelfde problemen waarmee witte mensen uit de arbeidersklasse geconfronteerd worden dubbel voelen. De gevestigde orde zal nog veel harder met de allochtone emancipatiestrijd geconfronteerd worden. Niet, zoals ze soms lijkt te hopen, in de vorm van een nieuwe Mohammed B. Deze emancipatiestrijd zal komen van een progressieve confrontatie, zoals die van de Parijse jongeren in de achterbuurten die het rechtse politieke establishment van Frankrijk op haar grondvesten deden schudden.